کپک، میکروارگانیسمی است که بهترین مکان برای رشد و گسترش آن محیط مرطوب و سرشار از مواد مغذی است. این موجود ذرهبینی میتواند شرایط محیطی سخت را تحمل کند و به بقا ادامه دهند تا زمانی که شرایط مناسب برای تکثیر سریع فراهم شود.
چگونه باقیمانده مواد غذایی را در یخچال طولانیتر نگهداری کنیم؟
زمانی باقیمانده ماده غذایی نگهداری شده در یخچال برای خوردن ایمن است که درجه حرارت آن به درجه حرارت یخچال برسد، این حالت سبب افزایش عمر باقیمانده ماده غذایی میشود، با این حال قابل قبول بودن کیفیت باقیمانده ماده غذایی، از عوامل موثر در نگهداری طولانی آنها در یخچال است. لازم به ذکر است سرمای یخچال، کیفیت ماده غذایی را به صورت قابلقبول حفظ میکند.
– دمای سرد، مواد غذائی فاسد شده را برای خوردن ایمن نمیکند.
– باقیمانده ماده غذایی بیشتر از ۳ ساعت در دمای ۱۰ درجه سانتیگراد باقی نماند و سریعا به یخچال منتقل گردد.
– از آنجایی که باقیمانده غذاها، قبلا حرارت دیدهاند، مشکل غذاهای غیرپخته شده که دارای مواد مغذی طبیعی برای رشد باکتریهای بیماریزا هستند، را ندارند. در این حالت باکتریهای بیماریزا در فرآیند پخت از بین میروند. لذا وجود باکتریهای بیماریزا در باقیمانده غذاها میتواند ناشی از انسان (دستها، عطسه کردن و…) یا وسائل باشد. در این صورت باکتریهای بیماریزا بدون نیاز به مواد مغذی طبیعی به سرعت قادر به رشد هستند و در مدت زمان نگهداری تولید سم میکنند.
– در مدت زمان نگهداری باقیمانده مواد غذایی در یخچال و در دمای ۴ سانتیگراد یا کمتر، معیار سنجش، همان ملاکهای مورد استفاده برای دیگر مواد غذایی است.
گوشت، سوسیس، کالباس و مرغ
در صورت کپک زدن گوشتهای کنسروی، ژامبونها و هات داگها، از آنجا که این مواد غذایی رطوبت زیادی دارند و میتوانند علاوه بر سطح، به طور عمقی نیز آلوده شوند و امکان رشد باکتریهای دیگر نیز همراه با کپکها وجود دارد، باید دور ریخته شوند، همچنین در مورد باقیمانده گوشت و مرغ پختهشده نیز باید اینگونه عمل کرد، اما در مورد سالامی و سایر کالباسهای خشک عملآوری شده، میتوان کپک را از سطح آنها جدا کرده و بقیه آن را مصرف کرد.
ماست، پنیر، خامه
ماست، خامهترش، پنیر خامهای و پنیرهای نرم، به دلیل رطوبت زیاد و نیز پنیرهای خرد شده و برشخورده (که میتوانند با ابزار برش آلوده شود)، باید دور ریخته شود، اما در مورد پنیرهای سخت، میتوانید حداقل ۲ سانتیمتر از اطراف و زیر محل کپکزدگی را جدا کنید و باقیمانده پنیر را برای مصرف دربسته جدیدی بپوشانید.
نان و پاستا
نان، پاستا و غلات پخته شده نیز در صورت کپکزدگی، باید دور ریخته شوند، چراکه مواد غذایی نفوذپذیر میتوانند در زیر سطح نیز آلوده شوند.
مربا،ژله و دسر
همچنین میکروبیولوژیستها در مورد مرباها، ژلهها و سایر چاشنیها، برداشتن قسمت کپک زده و استفاده از بقیه آن را توصیه نمیکنند، چراکه امکان تولید مایکوتوکسینها در اینگونه مواد غذایی وجود دارد.
میوه و سبزیجات
در مورد میوه و سبزیجات نرم کپکزده ( مانند خیار، هلو، گوجه فرنگی و غیره ) نیز، باید آنها را دور ریخت، اما میوهها و سبزیجات سخت (مانند کلم، فلفل سبز، هویج و غیره) را با جدا کردن حداقل ۲ سانتیمتر از اطراف قسمت کپکزده، میتوان مصرف کرد زیرا برای کپکها، نفوذ به مواد غذایی فشرده، دشوار است.
حبوبات و مغزها
کره بادام زمینی، حبوبات و مغزها نیز در صورت کپکزدگی، غیرقابل مصرفاند.
نکته:
کپکها در مواد غذایی ارگانیک بیشتر رشد میکنند، همچنین مواد غذایی فرآیند شده بدون مواد نگهدارنده مانند کنسروهای خانگی که حاوی رطوبت زیادی نیز است، به دلیل تولید نامناسب بیشتر در معرض خطر کپکزدگی قرار دارد.ضمن این که کپکها میتوانند اسیدهای طبیعی موجود در این مواد غذایی را مصرف کنند و باعث بالا رفتن PH غذای محتوی بسته شوند و محیط مناسبی را برای رشد اسپورهای کلستریدیوم بوتولینوم (که مسمومیت خطرناک بوتولیسم را ایجاد میکنند)، فراهم کنند اینگونه مواد غذایی کپک زده، باید با احتیاط دور ریخته شود.
———————————–