برای تسکین درد گاهی سرما و گاهی هم گرما موثر است. مثلا وقتی مچ پایتان پیچ میخورد ممکن است بلافاصله سراغ فریزر بروید و یک قالب یخ یا بسته سبزی یخزده را بردارید و روی مچ پایتان بگذارید تا درد کم شود یا به توصیه یک پزشک با گذاشتن یک بالشتک گرم روی شانه اسپاسم کرده و گرفته خود درد آن را کم کنید اما وقتی ساق پای شما بعد از یک پیادهروی طولانی درد گرفت چه باید کرد؟ یا وقتی با برداشتن چیزی سنگین از روی زمین عضلاتتان کش میآید و دردناک میشود چه روشی بهتر است؟
به شیوه روانشناسی دردتان را کم کنید
با یک بالشتک گرم یا یک کیسه یخ نمیتوان مچ پای رگ به رگ شده یا تاندون پاره شده را درمان کرد اما گرمکردن و سردکردن به موقع باعث میشود که این نوع از آسیبهای جزئی سریعتر بهبود پیدا کرده و درد موضعی شما کمتر شود. بهتر است بدانید به عقیده دکتر سانو آهلووالیا، رئیس بخش جراحی ارتوپدی در مرکز پزشکی سدارنیویورک، این کار بسیار اهمیت دارد چون وقتی درد شما کم شود و حالتان بهتر باشد بهبود عضو آسیبدیده هم سریعتر اتفاق میافتد. این مسئله ممکن است دلیل روانشناسی داشته باشد؛ که البته بدون شک عوامل فیزیولوژیکی هم در آن دخالت دارند چراکه وقتی درد کمتر شود میتوانید حرکت کنید و خون بیشتری به سمت محل آسیبدیده جریان پیدا میکند. پس باید بدانید چه موقع کیسه یخ را در محل آسیب بگذارید و کی از بالشتک گرم استفاده کنید.
وقتی باید کیسهای یخ از فریزر بیرون بیاورید
به گفته دکتر میکل چاتنوری، متخصص فیزیوتراپی، یخ به سرعت رگهای خونی موجود در پوست و بافتهای زیرین آن را تنگ کرده و جریان خون را کند میکند که باعث کمشدن سرعت عکسالعملهای شیمیایی مثل ایجاد ورم و التهاب در آن قسمت میشود. برای اینکه سردکردن ضرری نرساند میتوانید از یک بسته یخ خرد شده یا سبزیجات یخ زده استفاده کنید و آن را هر یک تا ۲ ساعت به مدت ۲۰ دقیقه روی قسمت آسیبدیده بگذارید. بهتر است برای جلوگیری از سرمازدگی یک حوله نمدار یا یک دستمال آشپزخانه را بین یخ و پوست خود قرار دهید. یادتان باشد اگر از یک بسته سبزیجات یخزده استفاده کردید دیگر برای مصرف خوراکی آن را داخل فریزر نگذارید چراکه وقتی یخ سبزیجات باز میشود و دوباره یخ میزند ارزش غذایی خود را از دست میدهد.
بلافاصله بعد از یک ورزش سنگین …
یادتان باشد استفاده از کیسه یخ بلافاصله بعد از یک ورزش سنگین که احساس میکنید فشار زیادی به عضلات شما آمده، میتواند مانع گرفتگی و درد عضلات شود.
زمانی که محل آسیبدیده بسیار گرم است: گرمای شدید ناحیه آسیبدیده بهدلیل ایجاد عفونت یا التهاب است که با سردکردن آن میتوانید جلوی گسترش عفونت یا ورم را تا حدود زیادی بگیرید.
گرمبودن بیش از حد شکم در زمان حاملگی: بهتر است بدانید که گرمای زیاد ناحیه شکم در دوران حاملگی میتواند به جنین آسیب برساند و حتی ممکن است باعث نقص جنین شود؛ پس بهتر است بعد از مشورت با پزشک شکم خود را خنک کنید.
در این شرایط از کیسه یخ استفاده کنید
۲۴ تا ۴۸ ساعت اول بعد از آسیبدیدگی: دکتر آهلووالیا معتقد است چه قوزک پای شما رگ به رگ شده باشد و چه عضلاتتان کش آمده باشد، استفاده از یخ در ساعات اولیه آسیبدیدگی از التهاب و ورم موضعی جلوگیری میکند یک متخصص فیزیوتراپی به نام دکتر هتلر هم معتقد است اگر در ساعات اولیه توسط کیسه یخ جلوی التهاب را نگیرید، درد و ورم شدید باعث ضعیفشدن شما شده و حرکت را برایتان مشکل خواهد کرد.
اما چه موقع باید سراغ گرمکردن برویم
گرما دقیقا برعکس سرما عمل میکند. یعنی با بازکردن رگهای خونی جریان خون را افزایش داده و باعث انتقال سریعتر مواد ترمیمکننده و مغذی به ناحیه آسیبدیده میشود که میتوانند یک ماهیچه منقبض و دردناک را به حالت عادی دربیاورند. همچنین به گفته دکتر هتلر گرمکردن محل آسیبدیده با تغییر پیامهایی که گیرندههای عصبی به مغز میفرستند باعث کاهش درد میشود. شما میتوانید از یک بالشتک گرم نمدار که مدتی در آب گرم قرار دادهاید یا یک بالشتک برقی یا بستههایی مثل پاپکورن که در مایکروویو گرم و باز میشوند استفاده کنید. یادتان باشد که برای جلوگیری از سوختگی در ابتدا پوست خود را با یک حوله یا پارچه بپوشانید. گرمکردن موضعی را بیش از ۲۰ دقیقه ادامه ندهید و بگذارید پوست شما بعد از این زمان کاملا خنک شود. طبق توصیه دکتر هتلر هیچوقت زمانی که خواب هستید از بالشتک گرم استفاده نکنید.
در این شرایط از بالشتک گرم استفاده کنید:
یک تا ۲ روز بعد از یک ورزش سنگین، البته در این زمان میتوانید بهجای گرمکردن با یک وسیله به پیادهروی بروید تا تمام عضلات شما بهطور طبیعی گرم شوند.
برای دردهای مزمن مثل کمردرد:
به گفته دکتر آهلووالیا، وان یا دوش آب گرم بهخصوص برای رفع انقباض عضلاتی که به مدت طولانی منقبض بودهاند، بسیار مفید است.
چند روز بعد از آسیبدیدگی
بعد از گذشت چند روز ورم موضعی کم میشود و گرمکردن جریان خون را افزایش داده و باعث رساندن مواد ترمیمکننده و مغذی به ناحیه آسیبدیده میشود که نتیجه آن بهبود سریعتر آسیبدیدگی است. البته به گفته دکتر هتلر زمان مشخصی برای شروع گرمکردن وجود ندارد. اگر همچنان سرد کردن درد شما را کم میکند به این کار ادامه دهید اما اگر سردکردن دیگر اثری روی موضع دردناک ندارد گرمکردن را شروع کنید.