صبح زمان خوبی برای انجام بسیاری از امور است، زمانی که دیگران مزاحمت و وقفه کمتری بین کارهایی ما ایجاد میکنند و میتوانیم با راحتی بیشتری به انجام امور خود بپردازیم. از این گذشته بعد از سپری کردن خواب شب، منبع انرژیمان به خوبی پر و پیمان میشود و بدین ترتیب انجام اموری چون تصمیمگیریهای استراتژیک و مهم زندگی و یا حتی پرداختن به ورزش میتواند گزینهای خوبی باشد. اما اگر ایدههای بزرگی در سر دارید، چگونه میتوان از این فرصت طلایی برای نیل به اهداف و آرمانها بهره شایسته و بایسته را برد؟ برای کسب اطلاع بیشتر در این مورد، با کلوب آموزش همراه باشید.
نگارنده این مقاله، Laura Vanderkam که کتابهای متنوعی را در زمینههای گوناگون مدیریتِ زمان به رشته تحریر درآورده، معتقد است برای نیل به اهداف مهمی که در سر داریم باید از تقسیم بندیهای پنجگانه زمان بهره ببریم. با هم این موارد را از نظر میگذرانیم:
۱٫ حساب زمان را داشته باشید
یکی از مهمترین بخشها در مدیریت زمان آن است که به خوبی اطلاع داشته باشیم که چگونه زمان خویش را صرف میکنیم. برای مثال اگر قصد گرفتن رژیم لاغری دارید، توصیه میشود تا مواد غذایی مصرفی را در جایی یادداشت نمایید. برای مدیریت زمان نیز میتوان از همین تکنیک کمک گرفت. بهتر آن است تا نحوهی صَرف زمان در شبانه روز را در جایی یادداشت نماییم. برای همین، استفاده از یک فایل صفحهِ گسترده (Excel) و یا واژه پرداز (Word) توصیه میشود. اگر نمیخواهید خیلی خود را درگیر فناوری کنید قلم و کاغذ بهترین گزینه پیش روی شماست.
مادامی که مشغول بررسی وضعیت صبحگاهی خود هستید، آنرا در طول هفته ارزیابی نمایید. دلیل این موضوع چیست؟ حقیقت آن است که چاره و برهان قاطع دودلیهای صبح را میتوان در ساعات دیگری از روز یافت. شاید حِس کسالت صبح که به دلیل بیدار ماندن تا دیروقت است، موجب تقویت تنبلی در شما شود و به همین خاطر به تلویزیون رجوع کنید. اما اگر میخواهید زمان بیشتری را برای اُمور مهم زندگیتان صرف کنید، میتوانید برنامههای صبحگاهی تلویزیون را ضبط کرده و در ساعات دیگری آنها را ملاحظه نمایید. به خصوص زمانی که بر روی تردمیل مشغول ورزش و عرق ریختن هستید، زمان مناسبی برای این کار است.
نکته دیگر آنکه، ممکن است دست به برنامهریزیتان خوب باشد، اما در زمان اجرای آنها موتورتان آن طور که باید و شاید خوب کار نکند! شاید هم این ایده در ذهنتان است که پیش از رئیستان به محل کار برسید، به همین خاطر ساعات ارزشمندی از صبح را در ترافیک صبحگاهی تلف خواهید کرد. پس بهتر است در ابتدا اولویتهایتان را شناسایی کرده و قورباغه های بزرگتر، بدبوتر و زشتتر را اول از همه قورت بدهید!
۲٫ صبح ایده آل خود را تصویر کنید
پس از آنکه نحوهی سپری کردن صبحگاه خود را دریافتید، از خود بپرسید که یک صبح ایده آل چگونه خواهد بود. شخصاً سعی میکنم تصمیم گیریهای مهم زندگی را با شکم پر انجام دهم. به همین خاطر معتقدم پس از صرف صبحانه زمان مناسبی را در اختیار خواهید داشت تا به اهداف بلند مدتتان بیاندیشید. برخی از این اهداف عبارتند از:
اهداف کلی برای توسعه شخصی:
- از کتب مقدس کمک بگیرید: کتب مقدس حاوی نکات ظریفی پیرامون ماهیت انسانی و تاریخچه ای از رفتارهای بشر است. اگر به کتاب مقدس دین خویش رجوع کنید، میتوانید با نگاهی عمیقتر، به آرامش روحی نائل آیید.
- برای اهداف بزرگ آموزش ببینید: فرض کنید برای یک دوی ماراتُن، دوچرخه سواری کوهستان یا هر مسابقه ورزشی سفت و سخت دیگری خود را آماده میکنید، برای نیل به موفقیت در چنین مسابقاتی لازم است تا علاوه بر آمادگیهای جسمی، روح و روان خویش را نیز آماده سازید.
- با فرزندانتان کارهای هنری انجام دهید: هیچ لزومی ندارد که صبح را مانند قهرمانهای ملی ورزش کنید یا مانند نوابغ به درس و مشق و تحصیل بپردازید، میتوانید از لحظات خویش لذت برده و با فرزندان دلبندتان به شادی و بازی و حتی کارهای هنری بپردازید.
اهداف کلی برای رشد و تعالی حرفهای:
- استراتژی: در عصر امروز که همه با هم در ارتباط تنگاتنگ هستند و به ناچار از آن به عصر ارتباطات یاد میشود، گاه و بیگاه آدمی از این موضوع مینالد که زمان کافی برای اندیشیدن را در اختیار ندارد. و اینجاست که صبح میتواند به عنوان فرصتی مغتنم برای اندیشیدن پیرامون آینده کاری و سازمانی مورد استفاده باشد.
- از مقالات چاپ شده در ژورنالهای حرفهای غافل نشوید: میتوانید تنها با مطالعه ماحصل تجربیات، تحقیقات و اندیشههای سایرین به دیدگاههای ارزشمندی نائل آیید.
- در دورهها و کلاسهای آنلاین شرکت کنید: اگر مایلید تا در آینده فرصتهای بهتر شغلی نصیبتان شود، بهتر است از هماکنون خود را آماده کرده و با شرکت در دورههای آموزشی آنلاین بر میزان تواناییهای فردیتان بیافزایید.
۳٫ شرایط مورد نظر خود را فراهم کنید:
چگونه میتوانید از ایدههایی که در سر دارید، نتایج حقیقی در زندگیتان بگیرید؟ اگر صبحتان را با فعالیتهای مهم پر کنید، به خصوص فعالیتهایی که بیشتر از سایر امور نیازمند توجه و دقت ذهنِ آزادتان است، بهتر است جدول برنامهریزی صبحگاهی مناسبی برای خود تنظیم و تعریف نمایید. اینکه چه زمانی باید به امور مربوطه پرداخت، به بیرون رفت یا اینکه حتی بخوابید و جذب انرژی نمایید. راستی، فرقی نمیکند برای بیدار شدن از چه چیزی استفاده میکنید، ساعت شماطه دار مادربزرگ یا برنامه ساعت بیدارباش گوشی هوشمند عزیزتان، همه خوب هستند و مهم آن است که برخیزید!
۴٫ عادتهای خوب برای خودتان بسازید:
این مرحله را میتوان یکی از مهمترین گامها در نیل به موفقیت دانست. تبدیل میل به اراده، همانا نیازمند قوت قلب و نیروی درونی بالایی است. اگر میخواهید تا برای نیل به میل و آرزوهایتان از عادات خوبی بهره ببرید بهتر است راهکارهای ذیل را مد نظر داشته باشید:
- شروع با متانت: شاعر پارسی گوی خوب گفته که: «رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود…» با استعانت به همین موضوع برنامهتان را با آرامی و ملایمت خاصی شروع کنید. مثلاً چند روز اول، تنها ۱۵ دقیقه زودتر از خواب برخیزید و به مرور بر این زمان بیافزایید.
- میزان موجودی انرژیتان را مدیریت کنید: همانطور که ترک عادت سخت است، عادت کردن به یک روند جدید نیز دشوار و زمانبر است. پس بهتر است همه انرژیتان را یکباره مصروف نکرده و با مدیریت احساسات و هیجانات فردی، از آن بهترین استفاده را ببرید تا نهایتاً به موفقیت نائل آیید.
- عادات جدید را پله پله کسب کنید: شکل دادن عادتی جدید زمان میبرد، پس در این مدت به خودتان برسید؛ خوب و به اندازه بخورید و از مصاحبت افراد خوشفکر و مثبت نگر لذت ببرید و خود را هرچه بیشتر برای نیل به آرمانهایتان مهیا کنید.
- پیشرفتهای خود را ثبت کنید: حداقل سعی کنید میزان پیشرفت سی روز اول خود را یادداشت نمایید. بعد از آن هر زمان که احساس خستگی و دلزدگی کردید، میتوانید با رجوع به این اسناد و شواهد، نیروی درونی از دست رفته خویش را بیش از پیش تقویت کرده و حس مبارزه طلبی را در خود سرزنده و قبراق نگه دارید.
- به خودتان جایزه بدهید: همانطور که بچهها پس از یک کار خوب با گرفتن جایزه تشویق به تکرار آن میشوند. کودک درون ما نیز گاه و بیگاه به جایزه نیاز دارد. یک بلیط کنسرت، غذای مورد علاقهای که مدتهاست میل نکردهاید، یک بستنی حسابی یا هر چیز دیگری که دوست دارید. بدین ترتیب میتوانید با تقویت روحی و روانی خویش، در راه نیل به آرمانها از پا نیفتاده و همچنان توفنده و محکم بتازید. البته یادتان نرود که در جایزه دادن افراط نکرده و لذت آن را از بین نبرید.
۵٫ گاهی موتورتان را تنظیم کنید:
چطور است که هر از گاهی موتور دقیق خودرو از روند و روالی که باید کار کند، خارج گردیده و نیازمند باز تنظیم است، ما نیز نیاز داریم تا در برابر تغییرات زندگی این فرصت را بیابیم تا با باز تعریف اهداف، رویکردهای خود را نیز بررسی کنیم. اینجاست که وقت طلایی صبحگاهان به دادمان میرسد و ما را در این مسیر یاری میرساند.
هر صبح، فرصت تازهای را به ما ارزانی میدارد تا از آن بهره مناسب را ببریم و خود را بیش از پیش به اهداف عالیه مان نزدیک کنیم. واقعیت آن است که پتانسیل بالقوهای که در ساعات ارزشمند پیش از صرف صبحانه وجود دارد را میتوان با برنامهریزی درست و همت پولادین به طور احسن به بالقوه تبدیل کرده و از نتایج و برکات ارزشمند آن بهره برد. این ساعات همان زمانهایی است که در ضربالمثل ما ایرانیها با عنوان «وقت طلاست» از آن یاد میشود. پس قدر آن را دانسته و بیهوده به خمودگی و خواب تلف اش نکنیم.
از این پس با صبحتان چه میکنید؟ این سؤال مهمی است که نباید اجرای آن را به صبحهای فردا و فرداهای نرسیده موکول نمایید. این نکته را در ذهن داشته باشید که اگر بتوانید صبحتان را متحول نمایید، مسلماً تمامی زندگیتان متحول خواهد شد.
بخشهایی از کتاب «آنچه مردان موفق پیش از صرف صبحانه انجام میدهند»، اثر لارا وندرکام، چاپ گروه انتشاراتی پنگوئن، ایالات متحده، ۲۰۱۲